daveyennickinthaibodja.reismee.nl

Phnom Penh

De hoofdstad van Cambodja. Over het algemeen moet je hoofdsteden in Azië zien te vermijden. Zijn vaak extreem druk en vervuild. De belangrijkste herinneringen aan de genocide uit de jaren zeventig (waarover ik jullie in het vorige verhaal vertelde) van de vorige eeuw zijn echter hier te vinden: Tuol Sleng (ook wel S21 genoemd) en Choeung EK (beter bekend als de Killing Fields).

Het bezoeken van deze plekken is vergelijkbaar met een bezoek aan de concentratiekampen uit Nazi-Duitsland. We wisten op voorhand al dat het heftig zou worden en dat zowel een bezoek aan Tuol Sleng als aan Choeung EK ongeveer 3 uur in beslag zou nemen. We wilden dat niet allemaal in 1 dag proppen en besloten dat over 2 dagen te verdelen. Vrijdag naar Tuol Sleng en zaterdag naar Choeung EK.

24-8

Gisteren stond in het teken van onze 6 uur durende busrit van Siem Reap naar de hoofdstad Phnom Penh. Ja mensen, helaas zat er dit jaar ook weer zo'n rit tussen. Gelukkig maar eentje! Het was voor Cambodjaanse begrippen een goede bus. Laten we het erop houden dat het idee leuk was. Voor mijn gevoel een beetje een luxe schoolbus. De rijstijl van de chauffeur waren we niet bijzonder van onder de indruk.

Vandaag stond het bezoek aan het Tuol Sleng museum op het programma. Tuol Sleng was onder het Pol Pot regime de geheimste gevangenis van allemaal en stond ook wel bekend als S21. Belangrijke gevangenen werden hier geblinddoekt heen gebracht zodat zij bij aankomst gedesoriënteerd zouden zijn en geen idee hadden waar zij waren. Uit de overlevering blijkt ook dat niemand een flauw idee had waar zij op dat moment waren. Alle 3 miljoen inwoners uit Phnomh Penh waren naar het platteland verdreven om daar te werken voor de nieuwe communistische staat: Ankar. Hetgeen zoveel betekend als de organisatie. Niet een heel verassende naam voor een communistische staat.

Met de jaren groeide de paranoïde van "Broeder nummer één" Pol Pot. Zijn meesterplan om Cambodja om te toveren tot een utopiaanse samenleving waarin iedereen gelijk was begon langzaam maar zeker in duigen te vallen. Mensen konden de geëiste rijstproductie per hectare niet uit de grond krijgen. Hierdoor moesten sommigen dagen van 18 uur maken en stierven velen van overwerk en honger.

Pol Pot kon maar één reden bedenken waarom zijn idealistische staat zou kunnen falen: de staat werd geïnfiltreerd door de vijand en van binnen gesaboteerd. Beter één goed persoon onterecht dood dan één vijand die vrij rondloopt was één van de slogans die rondgingen binnen de Khmer Rouge van Pol Pot. Je kunt je voorstellen wat dit soort gedachten voor vreselijke situaties met zich mee kunnen brengen.

Mensen die naar Tuol Sleng gebracht werden waren mensen die verdacht werden van banden met de CIA en de Vietcong. Eerst voornamelijk leden van het oude regime werden hier naartoe gebracht, maar later was je ook binnen de eigen partij niet veilig en kon je zomaar verdacht zijn. Op het hoogtepunt van zijn paranoïde liet Pol Pot zelfs zijn rechterhand,met wie hij 40 jaar als vriend had samengewerkt arresteren en executeren. In Tuol Sleng werden de gevangenen in donkere cellen geplaats, kregen weinig te eten en konden zij niet douchen. Hierdoor stierven veel gevangen ook aan honger en andere aandoeningen. Wanneer iemand verdacht was dan werd ook zijn hele gezin opgepakt en in deze gebouwen gestopt die voorheen dienden als middelbare school. De mannen zaten gescheiden van de vrouwen en kinderen. Er hebben jarenlang kinderen van een jaar of 4 gezeten. Kinderen jonger dan die leeftijd en niet geschikt om in een gevangenis te verblijven werden van de moeder gescheiden en direct geëxecuteerd. Het is simpelweg niet voor te stellen wat hier allemaal gebeurd is. "Als je een rotte boom verwijderd, dan moet je ook de wortels verwijderen", dit is de reden dat niet alleen de zogenaamde verraders werden opgepakt, gefolterd en vermoord maar ook gezinnen en familieleden van de verraders.

Het idee van Tuol Sleng was om verraders net zo lang te folteren totdat zij de voor hun opgestelde bekentenissen ondertekenden. Hiermee stelden zij ook familieleden en vrienden in staat van beschuldiging. Na deze bekentenis werden zij afgevoerd naar de Killing Fields en daar geëxecuteerd en in massagraven gedumpt. Het is extreem goed voelbaar wat er op die plek allemaal gebeurd is. Alles ziet er nog zo uit als destijds en ook de ijzeren bedden waarop men gefolterd werd staan nog in de oud klaslokalen. Het museum wil een indruk op je achterlaten waardoor we allemaal nooit vergeten wat er in dit land gebeurd is. De hele ervaring is indrukwekkend en zullen we inderdaad nooit meer vergeten. Uiteindelijk zijn er binnen een kleine 4 jaar 12 tot 20 duizend gevangen door Tuol Sleng gegaan. Waarvan slechts 7 het overleefden. Onder hen twee broertjes van 5 en 7. Toen Vietnam Cambodja bevrijdde vonden zij de broertjes tussen een stapel vieze kleding waar zij zich verstopt hadden. Om alles in context te plaatsen, deze broers zijn nu 44 en 46 jaar oud. Iedereen die boven de 40 is in dit land heeft deze gruwelijkheden meegemaakt. Een bizar besef.

Na ruim 3 uur lopen we het museum uit. Je moet echt even gaan zitten en wat gaan drinken om dit allemaal te verwerken. Davey werd binnenin de gevangenis overmand door emoties. Zo zie je meer mensen rondlopen die het erg moeilijk hebben. In de avond zijn we dan ook maar rustig sushi gaan eten op de hoek en hebben we nog een tijdje met Anne en Marco gebeld. Daarna als een blok een slaap gevallen.

25-8

Aangezien gisteren een uitputtende dag was hebben we vandaag een gat in de dag geslapen. Gelukkig geen gekke dromen na gisteren. Vandaag gaan we naar de zogenoemde Killing Fields. Zoals gezegd werden hier de mensen heen gebracht die in Tuol Sleng een bekentenis hadden ondertekend na dagenlang te zijn gefolterd.

We regelden een TukTuk en binnen 45 minuten zijn we er. Onderweg zie je weer het harde leven aan de rand van de stad. Het is er vervuild en mensen leven in pure armoede. Toch gaan veel kinderen naar de verderop gelegen school, zijn de mensen optimistisch en word je altijd begroet met een lach. Het geeft je een vreemd gevoel van binnen en roept een overweldigend gevoel van respect op.

Waar Tuol Sleng heel beeldend en confronterend is vond ik de Killing Fields surrealistisch aandoen. De plek zelf is nu eigenlijk een grootmonument waar jaarlijks op 23 mei een herdenking plaatsvindt. Je ziet er ook nog heel veel dat doet herinneren aan het feit dat mensen hier massaal zijn geëxecuteerd en in massagraven zijn gegooid. Zoals afgebakende plekken waarbij staat dat op die plek een massagraf is gevonden. De manier waarop mensen werden gefolterd en geëxecuteerd zal ik hier verder niet beschrijven, het is simpelweg te gruwelijk.

Ook hier loop je weer met audio en een koptelefoon rond en wordt alles gedetailleerd over de plek aan je uitgelegd. Het is extreem heftig, maar doordat het zo gruwelijk is zo moeilijk te bevatten. Zoals gezegd is de plek nu eigenlijk een mooi monument geworden waarin van alles groeit en bloeit en wat goed wordt onderhouden. Het is eigenlijk met de grootst mogelijke verbeelding niet in te denken wat hier gebeurd is. Doordat in Tuol Sleng veel nog in de oude staat is, is dat toch anders.

Hetgeen op deze plek luguber is en weerzinwekkend, is het monument dat midden op de oude Killing Fields is gebouwd. Hierin worden alle gevonden schedels en overige overblijfselen in bewaard. Wanneer je het monument ingaat kun je letterlijk de top niet zien. Zo hoog is het en zo ongelofelijk veel mensen zijn hier dus omgebracht. En dan te bedenken dat dit één van de honderden plekken was in Cambodja waar dit 40 jaar geleden plaatsvond: bizar.

Het bezoek eindigt met een bezoekje aan een klein museum dat in de hoek van de oude Killing Fields is gesitueerd. Op een gegeven moment zegt Davey: Nick, luister eens...Het contrast met nu is zo extreem. Buiten hoor je kinderen lachen en samen spelen op een schoolplein...

We lopen naar buiten en onze goedlachse TukTuk chauffeur staat nog op ons te wachten. We schatten hem een jaar of 55. Hij zal dit dus ook hebben meegemaakt. Stil en in gedachten verzonken rijden we terug. Is het gek om te zeggen dat we dit niet wilden missen? Laten we zeggen dat we het gezien wilden hebben om te kunnen begrijpen hoe Cambodja in elkaar zit. In twee dagen zo ontzettend veel geleerd en wijzer geworden.

Morgen gaan we dit prachtige land weer achter ons laten en vliegen we terug naar Bangkok. We gaan nog even goed slapen om alles te verwerken en rustig aan de laatste fase van onze reis te kunnen beginnen.

Dikke kus,

Nick & Davey

Reacties

Reacties

Margot

Nick..........je hebt je roeping gemist. Ik zou alsnog geschiedenis leraar worden. Prachtig lieverd zoals je het verteld en vooral heel voelbaar.

{{ reactie.poster_name }}

Reageer

Laat een reactie achter!

De volgende fout is opgetreden
  • {{ error }}
{{ reactieForm.errorMessage }}
Je reactie is opgeslagen!